Vận dụng phương pháp dạy học tích cực thế nào hiệu quả?

Giáo viên nên vận dụng phương pháp dạy học tích cực như thế nào hiệu quả?

Vận dụng phương pháp dạy học tích cực đang được nhiều trường học áp dụng hiện nay. Bởi so với phương pháp truyền thống, dạy học tích cực có tác dụng rất lớn trong việc phát huy tính chủ động, tích cực và sáng tạo của các em học sinh. Vậy vận dụng phương pháp dạy học này như thế nào để mang lại hiệu quả, hãy cùng We tìm hiểu trong bài viết sau!

Phương pháp dạy học tích cực đang được sử dụng rộng rãi tại các cấp học hiện nay

1. Phương pháp dạy học tích cực là gì?

Đây là phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm, giáo viên là người chịu trách nhiệm đưa ra các gợi mở về một vấn đề nào đó và học sinh vận dụng khả năng tư duy, sáng tạo, chủ động tìm tòi để khám phá ra bản chất và các vấn đề liên quan.

2. Ví dụ vận dụng phương pháp dạy học tích cực

2.1. Vận dụng phương pháp dạy học tích cực cho trẻ mầm non

Vận dụng phương pháp dạy học tích cực hiện được áp dụng rộng rãi tại các trường mầm non. Bởi ở độ tuổi này trẻ đang trong thời kỳ phát triển về mọi mặt, bao gồm thể chất, trí tuệ, cảm xúc, tinh thần. Bằng cách tương tác tích cực sẽ giúp trẻ phần nào hiểu được các sự vật, hiện tượng xảy ra trong cuộc sống hàng ngày và học được cách biểu đạt chúng thông qua việc trao đổi.

→ Học viết chữ ký TPHCM

Nên ứng dụng phương pháp dạy học tích cực ngay từ bậc mầm non

2.2 Vận dụng phương pháp dạy học tích cực ở tiểu học

Vận dụng phương pháp này ở bậc tiểu học đóng vai trò rất quan trọng, bởi đây là thời điểm mà các em học sinh tiếp cận với lượng kiến thức mới từ rất nhiều môn học. Do đó xây dựng cho các em tính chủ động, tư duy, sáng tạo sẽ rất có lợi cho việc học tập bây giờ cũng như sau này.

Phương pháp dạy học tích cực ở tiểu học giúp xây dựng tính tư duy, sáng tạo, hỗ trợ học tập tốt hơn bây giờ và cả sau này

2.3 Vận dụng phương pháp dạy học tích cực trong tổ chức hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THPT

a) Sử dụng phương pháp đóng vai

Hiện nay, bên cạnh áp dụng vào môn học chính, phương pháp dạy học tích cực còn được áp dụng cho hoạt động giáo dục kỹ năng sống.

Và một trong số phương pháp được đánh giá cao chính là phương pháp đóng vai. Đây là phương pháp được áp dụng để giáo dục cho các em học sinh về kỹ năng từ chối, giao tiếp hay một số kỹ năng khác.

Khi học sinh diễn về một tình huống giả định, các em sẽ rèn luyện kỹ năng ứng xử cũng như bày tỏ suy nghĩ, thái độ của mình trước một tình huống thực tiễn. Từ đó, các em sẽ cùng nhau thảo luận và rút ra được ý nghĩa của bài học. Đặc biệt, khi chọn tình huống nên chọn tình huống mở, nhằm kích thích khả năng tư duy và sáng tạo của các em.

→ Một số phương pháp dạy học tích cực ở tiểu học

Việc cho các học sinh diễn về tình huống giả định giúp rèn luyện kỹ năng ứng xử

Quy trình:

• Bước 1: Giáo viên đưa ra chủ đề, chia lớp thành các nhóm và giao tình huống cụ thể cho từng nhóm. Đồng thời quy định thời gian để các nhóm chuẩn bị và thời gian đóng vai.
• Bước 2: Các nhóm tự thảo luận để phân vai.
• Bước 3: Các nhóm lần lượt diễn đóng vai.
• Bước 4: Cả lớp sẽ nhận xét về cách diễn và cách ứng xử của từng vai diễn.
• Bước 5: Giáo viên đưa ra kết luận và định hướng cho học sinh về cách ứng xử phù hợp nhất với tình huống được đưa ra.

b) Sử dụng phương pháp trò chơi

Đây là phương pháp dạy kỹ năng sống mà ở đó giáo viên sẽ cho học sinh tìm hiểu về một vấn đề hoặc trải nghiệm về các hành động, thái độ bằng cách chơi trò chơi. Tùy thuộc vào nội dung của từng bài học, địa điểm để tổ chức trò chơi phù hợp, có thể kể đến như trò tiếp sức, đối mặt, đuổi hình bắt chữ, chiếc nón kỳ diệu, giải ô chữ,…

c) Sử dụng phương pháp thảo luận nhóm

Bằng cách vận dụng phương pháp dạy học tích cực, thảo luận nhóm thường là một trong những cách được ứng dụng nhiều và phổ biến nhất. Thảo luận nhóm có nghĩa là giáo viên sẽ chia thành các nhóm nhỏ và các nhóm sẽ thực hiện việc trao đổi, bàn luận về một vấn đề, chủ đề nào đó được thể hiện dưới dạng câu hỏi, bài tập tình huống.

→ Lớp luyện viết chữ đẹp Như Ý

Chia nhóm thảo luận về một vấn đề, chủ đề nào đó

Với phương pháp thảo luận nhóm, học sinh đóng vai trò chủ động, tích cực tham gia vào quá trình thảo luận, còn giáo viên chỉ là người mang đến các vấn đề, gợi ý và tổng kết. Phương pháp này được đánh giá cao vì nó kích thích khả năng tư duy, sáng tạo và sự tham gia nhiệt tình của các thành viên trong nhóm.

Quy trình:

• Bước 1: Giáo viên chia lớp thành từng nhóm nhỏ, bầu trưởng nhóm và thư ký nhóm.
• Bước 2: Giáo viên đưa ra chủ đề, câu hỏi hoặc bài tập, quy định rõ về thời gian thảo luận.
• Bước 3: Các nhóm thực hiện thảo luận.
• Bước 4: Các nhóm lần lượt cử đại diện để trình bày về kết quả của buổi thảo luận. Nhóm còn lại lắng nghe và đóng góp ý kiến.
• Bước 5: Giáo viên đánh giá và đưa ra kết luận cho câu hỏi, bài tập đặt ra.

d) Sử dụng phương pháp nghiên cứu trường hợp điển hình

Phương pháp nghiên cứu trường hợp điển hình được thực hiện bằng cách mượn một câu chuyện có thật hoặc là một câu chuyện được viết dựa vào tình huống có thật trong đời sống để làm căn cứ chứng minh cho một vấn đề nào đó. Phương pháp này có thể thực hiện bằng văn bản hoặc bằng video.

Phương pháp nghiên cứu trường hợp điển hình sử dụng câu chuyện có thật hoặc câu chuyện được viết từ một tình huống có thật trong thực tế

Phương pháp nghiên cứu trường hợp điển hình có thể áp dụng cho tiết học kỹ năng sống trong lớp hoặc ngoài trời và được đánh giá là mang lại hiệu quả cao. Bởi thông qua các nhân vật được tạo dựng từ thực tế, các em có thể dễ hình dung vấn đề, từ đó đưa cách giải quyết tình huống và rút ra bài học cho bản thân.

Quy trình:

• Bước 1: Giáo viên cho học sinh đọc, xem, nghe về một nhân vật điển hình nào đó và cho các em suy nghĩ về nhân vật đó.
• Bước 2: Giáo viên cho học sinh thảo luận về nhân vật điển hình thông qua các câu hỏi gợi ý. Khi kết thúc thảo luận, học sinh bày tỏ ý kiến của bản thân và giáo viên sẽ đưa ra kết luận.

→ Các phương pháp dạy học tích cực môn toán

e) Sử dụng phương pháp trực quan kết hợp sử dụng công nghệ thông tin

Phương pháp trực quan là phương pháp giảng dạy được thực hiện thông qua sự hỗ trợ của các đồ dùng dạy học để minh họa cho kiến thức của bài giảng. Đặc biệt khi kết hợp cùng với công nghệ thông tin giúp nội dung bài giảng trở nên sinh động hơn, tăng sự hứng thú và chủ động của các học sinh.

Phương pháp trực quan kết hợp với công nghệ thông tin giúp bài giảng trở nên sinh động, tăng thêm sự hứng thú đối với học sinh

Phương pháp trực quan dùng để giảng dạy kỹ năng sống bao gồm: Sơ đồ, bảng biểu, số liệu thống kê. Ngoài ra, giáo viên nên kết hợp sử dụng các công cụ như màn hình, máy chiếu, ứng dụng công nghệ thông tin để tìm kiếm các hình ảnh, video phục vụ cho nội dung giảng dạy.

Vận dụng phương pháp dạy học tích cực là việc làm vô cùng cần thiết hiện nay, để nâng cao chất lượng dạy – học cho giáo viên và học sinh. Mong rằng với những thông tin mà We chia sẻ trong bài viết trên, sẽ phần nào hỗ trợ và giúp bạn vận dụng phương pháp dạy học tích cực một cách hiệu quả nhất với từng cấp học.